Ele­men­ty Kościo­ła Poko­ju

Ambo­na

3 wrze­śnia 1670 r. człon­ko­wie rady para­fial­nej zle­ci­li legnic­kie­mu rzeź­bia­rzo­wi Mat­thau­so­wi Knot­te wyko­na­nie ambo­ny wg zapre­zen­to­wa­ne­go przez nie­go wcze­śniej mode­lu. Usta­wio­no ją przy pół­noc­nej empo­rze. Kie­lich ambo­ny wspie­ra się na rzeź­bie anio­ła trzy­ma­ją­ce­go w ręku otwar­tą Ewan­ge­lię. Legen­da gło­si, że ów anioł jest „natu­ral­nej wiel­ko­ści”, tak więc tury­ści z całe­go świa­ta przy­jeż­dża­ją, aby zoba­czyć jak duże są anio­ły.
Boga­to zdo­bio­na balu­stra­da ambo­ny uka­zu­je sześć posta­ci ze Sta­re­go i Nowe­go Testa­men­tu: Moj­że­sza, ewan­ge­li­stów Mate­usza, Mar­ka, Łuka­sza i Jana, jak rów­nież św. Jana Chrzci­cie­la. Bal­da­chim ambo­ny wień­czy postać Chry­stu­sa Zmar­twych­wsta­łe­go, któ­ry trzy­ma cho­rą­giew sym­bo­li­zu­ją­cą jego zwy­cię­stwo nad śmier­cią. Pod zwień­cze­niem ambo­ny umiesz­czo­no rzeź­bę uka­zu­ją­cą wzla­tu­ją­cą gołę­bi­cę – sym­bol Ducha Świę­te­go, któ­ry ma oświe­cać duchow­ne­go wygła­sza­ją­ce­go kaza­nia. Pra­ce nad zło­ce­niem ambo­ny powie­rzo­no Geo­r­ge Fle­ge­lo­wi. Zabyt­ko­wa ambo­na zosta­ła odre­stau­ro­wa­na w 2005 roku dzię­ki środ­kom z Fun­da­cji Eri­ki Simon.

Chrzciel­ni­ca

Pierw­szym ele­men­tem wystro­ju, któ­ry poja­wił się we wnę­trzu kościo­ła, była chrzciel­ni­ca. Zosta­ła ufun­do­wa­na w 1656 r. przez Geo­r­ga von Schwe­init­za. Jej pod­sta­wę zdo­bią her­by rodzi­ny fun­da­to­ra, czte­ry posta­cie anio­łów oraz wer­set z Ewan­ge­lii wg św. Mar­ka (Mk 16,16): „Kto uwie­rzy i ochrzczo­ny zosta­nie, będzie zba­wio­ny, ale kto nie uwie­rzy, będzie potę­pio­ny”. W 1694 roku jawor­ski miesz­cza­nin Georg Lader ufun­do­wał do niej srebr­ną misę.

Orga­ny

fot. Zbi­gniew Gol

Orga­ny zbu­do­wa­ne zosta­ły po raz pierw­szy w 1663 r. przez legnic­kie­go kon­struk­to­ra Johan­na Hofrich­te­ra i mia­ły począt­ko­wa 26 gło­sów gra­ją­cych. Orga­ny wyma­ga­ły czę­stych i kosz­tow­nych napraw, w związ­ku z czym w 1855 r., na dwu­set­le­cie kościo­ła, wymie­nio­no je na nowe. Budow­ni­czym nowe­go instru­men­tu został Alek­san­der Lum­mert z Wro­cła­wia. Instru­ment posia­dał rów­nież 26 gło­sów. W roku 1896 zosta­ły nowe orga­ny roz­bu­do­wa­ne przez fir­mę Hen­ry­ka Schla­ga ze Świd­ni­cy. Doda­no wte­dy jesz­cze jed­ną kla­wia­tu­rę i pięć nowych regi­strów. Rekon­struk­cja orga­nów prze­pro­wa­dzo­na w latach 2000–2005 przez fir­mę Her­mann Eule Orgel­bau z Budzi­szy­na przy­wró­ci­ła ory­gi­nal­ną dys­po­zy­cję instru­men­tu zbu­do­wa­ne­go w 1855 przez Alek­san­dra Lum­mer­ta.

Ołtarz

Ołtarz głów­ny o wyso­ko­ści 9,2 m i sze­ro­ko­ści 5 m ufun­do­wa­ny przez ród Hoch­ber­gów w roku 1672 jest dzie­łem mistrza sto­lar­skie­go Micha­ła Schteud­ne­ra z Kamien­nej Góry. Obraz przed­sta­wia „Jezu­sa w Get­se­ma­ne”, któ­ry został poda­ro­wa­ny kościo­ło­wi z oka­zji dwu­stu­le­cia jego ist­nie­nia. Pier­wot­ny obraz ołta­rzo­wy przed­sta­wiał „Ostat­nią Wie­cze­rzę”. Po pra­wej stro­nie ołta­rza znaj­du­je się drew­nia­na rzeź­ba poli­chro­mo­wa­na przed­sta­wia­ją­ca Moj­że­sza z tabli­cą przy­ka­zań, zaś po dru­giej stro­nie figu­ra Jana Chrzci­cie­la z krzy­żem owi­nię­tym w cho­rą­giew. Nad­bu­do­wa ołta­rza w for­mie zbli­żo­nej do trój­ką­ta, ozdo­bio­na jest trze­ma figu­ra­mi anio­łów, któ­re trzy­ma­ją wstę­gi z napi­sem „sanc­tus”. Ostat­nia reno­wa­cja ołta­rza mia­ła miej­sce w 2005 r.

Kapli­ca chrztów

Na pół­noc­no-wschod­nim prze­dłu­że­niu nawy bocz­nej znaj­du­ją się drzwi pro­wa­dzą­ce do zakry­stii. To w czę­ści dobu­do­wa­ne (1704) i w czę­ści utwo­rzo­ne z nawy bocz­nej pomiesz­cze­nie słu­ży­ło za halę chrztów. Dziś peł­ni funk­cję kapli­cy zimo­wej i zakry­stii. Na szcze­gól­ną uwa­gę zasłu­gu­je ołtarz z 1715 r. ufun­do­wa­ny przez baro­no­wą von Hoch­berg, panią na Roz­to­ce, w któ­rym zamiast obra­zu ołta­rzo­we­go, znaj­do­wał się odsy­łacz do Ewan­ge­lii Św. Mar­ka (Mk 10) „Pozwól­cie dzie­ciom przy­cho­dzić do mnie…”
W 300 lat po powsta­niu ołta­rza Para­fia otrzy­ma­ła od jawor­skiej artyst­ki, p. Iwo­ny Lop­ko, obraz nawią­zu­ją­cy do wska­za­ne­go tek­stu. Ołtarz z nowym obra­zem poświę­co­no 13 wrze­śnia 2015 r. w dniu obcho­du jubi­le­uszu 360-lecia Kościo­ła Poko­ju.